Tăng cường trao đổi kinh nghiệm xây dựng đô thị xanh giữa Việt Nam-Trung Quốc

Trao đổi với Thị trưởng Ân Dũng, Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhận định: Bắc Kinh đã có những thay đổi vượt bậc trong 20 năm qua về vấn đề môi trường.

“Bản thân tôi có nhiều lần đến Bắc Kinh và mỗi lần quay lại đều thấy sự khác biệt”, Bộ trưởng Trần Đức Thắng chia sẻ.

Hiện nay, Việt Nam đang sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường nên Bộ Nông nghiệp và Môi trường muốn lắng nghe chia sẻ của Bắc Kinh để có thể thể chế hóa, cải thiện tình trạng ô nhiễm môi trường của các thành phố lớn.

Với quyết tâm thay đổi chất lượng môi trường, chất lượng không khí, Bộ trưởng Trần Đức Thắng mong muốn được lắng nghe những chia sẻ từ phía Thị trưởng Ân Dũng về vấn đề này.

Chúc mừng Bộ trưởng Trần Đức Thắng trên cương vị mới, Thị trưởng Bắc Kinh nói vấn đề môi trường, sinh thái của thành phố đặc biệt được người dân quan tâm.

“Trong quá trình phát triển kinh tế, có giai đoạn chất lượng môi trường, không khí của Bắc Kinh xuống thấp và ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân”, người đứng đầu Thủ đô Bắc Kinh chia sẻ.

Ba thay đổi rõ rệt

Nhấn mạnh việc coi trọng chất lượng môi trường của các lãnh đạo trung ương lẫn địa phương, ông Ân Dũng nói trong 1-2 năm gần đây, Bắc Kinh đã có sự thay đổi vượt bậc trong cải thiện chất lượng không khí, môi trường, thể hiện qua 3 vấn đề được người dân ghi nhận.

Thứ nhất là chỉ số bụi mịn PM2.5 của Bắc Kinh đã giảm rõ rệt, cụ thể năm 2024 là 30,5 mcrg/m3, giảm 66% so với năm 2023 và trong 10 tháng của năm 2025 là 26,5 mcrg/m3, thấp nhất trong lịch sử. Trong năm 2024, chỉ có 1 ngày chỉ số không khí của Bắc Kinh ở mức ô nhiễm nặng,

“Trước đây, người dân Bắc Kinh thường dùng từ “bầu trời xanh APEC” để chỉ những ngày trời xanh, giống thời điểm tổ chức hội nghị APEC hơn 10 năm trước. Hiện nay, bầu trời xanh đã là chuyện bình thường ở thành phố chúng tôi”, Thị trưởng Ân Dũng nói.

Vấn đề thứ 2 là chất lượng nước, ở Trung Quốc vốn được chia thành 6 cấp độ thì hiện nay nước cấp 5 đã không còn xuất hiện ở Bắc Kinh, hồ nước ngọt Mật Vân là nguồn cung chính cho thành phố đã đạt cấp 2. Ngoài ra, mực nước ngầm của Bắc Kinh cũng được nâng lên từ 28m-30m trước đây lên 11m như hiện nay và các dòng sông cũng không còn bị cạn nữa.

Theo ông Ân Dũng, sau nhiều biện pháp, hiện nay năng lực xử lý rác hằng ngày của Bắc Kinh đã cao hơn so với lượng rác thải ra. Đồng thời, thành phố cũng đào những hố rác cũ đã chôn lấp trước đây lên để xử lý lại, tạo thêm tài nguyên đất đai.

Để chống sa mạc hóa, Bắc Kinh tổ chức trồng rừng do chỉ cách vành đai sa mạc vài chục km. Tổng diện tích rừng của thành phố sau 10 năm tăng cường trồng mới là 1.600km2, chiếm 10% tổng diện tích Bắc Kinh. Tỷ lệ xanh hóa, che phủ cây của Thủ đô Trung Quốc hiện là 50%, được vinh danh là “Thành phố rừng toàn vùng” dù ở phía bắc.

Thị trưởng Ân Dũng nói, hiện Bắc Kinh có 1.100 công viên rừng, được mệnh danh là thành phố ngàn công viên rừng và 2 năm qua đang đẩy mạnh mô hình thành phố vườn hoa, đâu đâu cũng có cảnh quan đẹp.

“Hiện nay, gần như toàn bộ dân số Bắc Kinh chỉ mất ít nhất 15 phút để đến được các công viên, vườn hoa, hạ tầng xanh hóa”, Thị trưởng Ân Dũng thông tin thêm.

Do đó, người dân Bắc Kinh đánh giá rất cao công tác quản trị môi trường sinh thái qua các chỉ số liên quan không khí, nước, rác thải và xanh hóa môi trường.

Năm giải pháp quản trị không khí

Chia sẻ về kinh nghiệm cải thiện chất lượng không khí, Thị trưởng Bắc Kinh nói đầu tiên là phải giảm phát triển, không để mức độ phát triển vượt quá giới hạn của thiên nhiên.

Cụ thể là đưa một số ngành nghề không phù hợp với Thủ đô ra các địa phương lân cận. Di chuyển các doanh nghiệp Nhà nước, đơn vị sự nghiệp ở Hà Bắc, là địa phương giáp ranh.

“Chính quyền thành phố Bắc Kinh cũng chuyển ra ngoại ô, cách Hà Bắc chỉ 3km. Việc này giúp hơn 10.000 nhân viên chính quyền và tổng 100.000 người liên quan di chuyển ra khỏi khu vực nội đô”, người đứng đầu thành phố Bắc Kinh cho biết.

Giải pháp giảm phát triển này sẽ được thể hiện rõ nét trong các quy hoạch mới nhất của thành phố.

Giải pháp thứ 2 là nâng cao năng lực sạch hóa. Cụ thể là loại bỏ hoàn toàn than đá, chuyển sang sử dụng các năng lượng khác như khí đốt hoặc điện mà chủ yếu là điện.

Bắc Kinh vẫn giữ nguồn nhiên liệu truyền thống là xăng cho ô-tô con nhưng phải đáp ứng được tiêu chuẩn khí thải tương đương Euro 6 mới được lưu thông.

Giải pháp thứ 3 là quản lý tổng hợp liên vùng, giảm ô nhiễm cho các thành phố lân cận do nguyên lý luân chuyển của không khí dễ làm ô nhiễm lan từ các nơi khác đến Bắc Kinh.

Giải pháp thứ 4 là tìm tra nguồn ô nhiễm để xử lý. Ông Ân Dũng nói, theo khảo sát của cơ quan chuyên môn, đa phần ô nhiễm đến từ khí thải của xe máy, nên các loại xe mới đa phần dùng nhiên liệu mới và điện.

Bên cạnh đó, nguồn thải từ sinh hoạt của người dân cũng cần được kiểm soát, các nhà hàng đều được yêu cầu lắp đặt hệ thống lọc không khí, khói bụi trước khi thải ra môi trường.

Đồng thời, chính quyền thành phố yêu cầu xây dựng những nhà máy xanh, những công trường sạch bằng cách che chắn bụi hoặc làm những bong bóng khổng lồ để thi công bên trong.

Giải pháp thứ 5 là tăng cường giám sát, xử lý. Cụ thể là, xây dựng hệ thống giám sát đa phương tiện như vệ tinh, hệ thống cảm biến, kiểm tra đột xuất để bảo công tác cải thiện ô nhiễm không khí được thực hiện triệt để.

“Một khi phát hiện hiện tượng vi phạm bảo vệ môi trường, sẽ xử lý rất nghiêm khắc”, Thị trưởng nhấn mạnh.

Mối quan hệ giữa tăng trưởng và ô nhiễm

Lắng nghe các chia sẻ của Thị trưởng Ân Dũng, Bộ trưởng Trần Đức Thắng bày tỏ sự cảm kích vì các thông tin rất chi tiết, chân thành và là những kinh nghiệm quý báu cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng đặt vấn đề với Thị trưởng Ân Dũng rằng những giải pháp nêu trên có làm sụt giảm tốc độ tăng trưởng của Bắc Kinh hay không.

Liên quan vấn đề này, Thị trưởng Ân Dũng nói rất nhiều người dân Bắc Kinh cũng từng lo lắng như vậy. Nhưng thực tế, tốc độ tăng trưởng của Bắc Kinh không những không giảm mà còn tăng.

Theo ông Ân Dũng, nếu trước đây tốc độ tăng trưởng của Bắc Kinh tương đồng với nhiều thành phố lớn thì 3 năm gần đây đều cao hơn 0,2%. Nguyên nhân là khi chất lượng môi trường được cải thiện thì sẽ thu hút được những ngành nghề phù hợp với Thủ đô.

Thí dụ, những năm qua Bắc Kinh đẩy mạnh về giáo dục, khoa học, công nghệ, thu hút được nhiều nhân tài trong các lĩnh vực này do có môi trường trong lành, khác với trước đây chỉ hấp dẫn các công nhân.

“Tuy một số doanh nghiệp lớn không phù hợp phải chuyển sang thành phố khác nên dân số có giảm một chút nhưng chất lượng con người lại được nâng lên, nên vẫn phát triển bền vững và ổn định”, ông Ân Dũng nhấn mạnh.

Cùng với đó, chủ trương của lãnh đạo Trung Quốc mà cụ thể là Tổng Bí thư Tập Cận Bình là coi trọng sự phát triển đồng bộ với các địa phương lân cận như Hà Bắc, Thiên Tân, nên những ngành nghề chuyển từ Bắc Kinh đi lại phù hợp với 2 địa phương này và cả 3 cùng phát triển.

Trước sự lý giải này, Bộ trưởng Trần Đức Thắng đã chân thành cảm ơn Thị trưởng Ân Dũng vì những kinh nghiệm vô cùng quý báu để Việt Nam có thể học tập.

Bộ trưởng tin chắc rằng với sự lãnh đạo, tâm huyết, hiểu biết của thị trưởng, Bắc Kinh sẽ còn phát triển mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới.