Thay thành công khớp háng bằng công nghệ in 3D cho bệnh nhi 12 tuổi

Bé Nguyễn Ngọc N. (12 tuổi, Phú Thọ) gặp tai nạn gãy cổ xương đùi trái. Dù đã được phẫu thuật kết xương bằng vít xốp tại một bệnh viện tuyến trung ương, song sau 6 tháng, tình trạng của em ngày càng xấu đi. Bé đi tập tễnh, vẹo cột sống nặng, hai chân chênh lệch rõ rệt, ảnh hướng lớn đến việc học tập và vui chơi.

Khi gia đình đưa N. đến Bệnh viện đa khoa quốc tế Vinmec Times City, các bác sĩ nhận thấy đây là một trường hợp hiếm và phức tạp. Bé gái mới 12 tuổi – lứa tuổi mà cấu trúc xương vẫn đang phát triển mạnh nhưng chỏm xương đùi đã bị tiêu phần lớn, gây lệch trục cơ thể và vẹo cột sống nặng. Nếu không được can thiệp sớm, cột sống có thể biến dạng vĩnh viễn.

Bác sĩ chuyên khoa II Phạm Trung Hiếu, Trưởng khoa Phẫu thuật khớp háng và khung chậu – Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao Vinmec Times City cho biết, trên y văn thế giới, chỉ có 2 trường hợp trẻ 10 và 11 tuổi được thay khớp háng toàn phần. Và tại Việt Nam, đây là trường hợp đầu tiên.

Thách thức lớn nhất của ca mổ không chỉ ở kích thước xương nhỏ, hệ xương chưa hoàn thiện, mà còn ở việc dự phòng nguy cơ lỏng khớp, chênh lệch chiều dài 2 chân khi trẻ tiếp tục phát triển trong tương lai.

Bằng kinh nghiệm đã từng thay xương nhân tạo thành công cho một số ca bệnh tại Việt Nam, các chuyên gia, bác sĩ chấn thương chỉnh hình, gây mê hồi sức tại Vinmec đã tổ chức nhiều cuộc hội chẩn và quyết định loại bỏ toàn bộ xương khớp háng. Sau đó, thay thế bằng xương háng nhân tạo với chất liệu hợp kim Titan.

Trước phẫu thuật, đội ngũ bác sĩ Vinmec đã mô phỏng toàn bộ cấu trúc xương háng bằng công nghệ 3D, lập kế hoạch phẫu thuật kỹ thuật số (template 3D) và sản xuất thiết bị định vị PSI (Patient Specific Instrument) riêng cho bệnh nhi. Từng vị trí cắt, từng độ nghiêng của ổ cối, cổ xương đều được tính toán chi tiết đến từng độ lệch nhỏ nhất.

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Văn Vĩ, Trưởng khoa Phục hồi chức năng và Y học thể thao Vinmec cho hay, ê-kíp đã sử dụng hình ảnh 3D và cảm biến vận động để xác định nhóm cơ yếu, từ đó xây dựng phác đồ phục hồi sau mổ cho cháu. Mục tiêu không chỉ là giúp cháu đi lại, mà là đi lại với dáng đi cân đối, tự nhiên nhất có thể.

Nhờ sự chuẩn bị kỹ lưỡng và phối hợp giữa các chuyên khoa, ca phẫu thuật thay khớp háng toàn phần đã diễn ra thành công. Chỉ 24 giờ sau mổ, N. đã có thể tự ngồi dậy, tập đi với khung hỗ trợ, thang điểm đánh giá mức độ đau (VAS) chỉ còn 2 điểm – thấp đáng kinh ngạc với một ca đại phẫu thay khớp háng.

Sau 2 tháng phẫu thuật, đến nay bệnh nhi có thể tự đi lại bình thường, dáng người cân đối, không còn vẹo cột sống. Hình ảnh phân tích cảm biến vận động ghi nhận chức năng vận động đạt trên 90% so với người bình thường.

Đây là ca thay khớp háng toàn phần đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện cho trẻ 12 tuổi, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình nhi khoa.

Trước đó, ê-kip của Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Trần Trung Dũng; bác sĩ chuyên khoa II Phạm Trung Hiếu cùng các chuyên gia tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và Y học thể thao đã phẫu thuật thay toàn bộ xương đùi bằng vật liệu in 3D cho bệnh nhi ung thư xương mới 8 tuổi vào tháng 5/2025. Các bác sĩ đã tái tạo toàn bộ xương đùi bằng vật liệu in 3D, thay thế phần xương bị tổn thương nặng do khối u, giúp bảo tồn chi thể và chức năng vận động cho bệnh nhi.