Ngày Du lịch thế giới 27/9/2025 với chủ đề “Du lịch và chuyển đổi bền vững” đã trở thành dịp quan trọng để Việt Nam khẳng định nỗ lực phát triển du lịch bền vững thông qua những mô hình hiệu quả.
Theo Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres, du lịch không chỉ là động lực quan trọng để tạo ra việc làm, thúc đẩy kinh tế, kết nối văn hóa và bảo tồn di sản mà có thể trở thành cầu nối giữa các cộng đồng, nuôi dưỡng sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau.
Tuy nhiên, nếu không được định hướng đúng đắn, ngành Du lịch cũng có nguy cơ làm tổn hại đến môi trường và cộng đồng địa phương. Trước những thách thức như biến đổi khí hậu, bất bình đẳng, các quốc gia cần có hành động khẩn trương, lấy con người và trái đất làm trọng tâm cho sự phát triển du lịch.
Trong bối cảnh đó, Việt Nam đã chọn con đường phát triển du lịch bền vững như một tiêu chí cốt lõi, đặc biệt sau đại dịch Covid-19. Thay vì chỉ tập trung vào việc phục hồi số lượng khách, ngành du lịch Việt Nam đã ưu tiên chất lượng và tính bền vững. Những năm qua, ngành du lịch Việt Nam đã có nhiều đổi mới, sáng tạo trong xây dựng sản phẩm và khuyến khích đầu tư, đồng thời trao quyền cho cộng đồng, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và lan tỏa các giá trị văn hóa xã hội.
Đáng chú ý, Ninh Bình đã trở thành điểm sáng trong việc phát triển du lịch xanh thông qua việc áp dụng quy chế nghiêm ngặt về bảo tồn cảnh quan. Tỉnh Ninh Bình đã hạn chế xây dựng cơ sở hạ tầng xâm lấn và tổ chức tham quan bằng thuyền chèo tay tại Tràng An. Nhờ những biện pháp này, Tràng An không chỉ được UNESCO đánh giá cao mà còn trở thành điểm đến “xanh” nổi bật được du khách quốc tế yêu thích.
Hay Sa Pa và Mộc Châu đã phát triển mạnh mẽ mô hình du lịch cộng đồng gắn với trải nghiệm văn hóa bản địa. Các bản làng người Mông, Dao, Thái không chỉ gìn giữ được phong tục truyền thống mà còn biến du lịch thành động lực cải thiện chất lượng sống. Đồng thời, khuyến khích nông nghiệp sạch để phục vụ du khách, tạo nên một hệ sinh thái du lịch bền vững hoàn chỉnh. Phố cổ Hội An, Đà Nẵng cũng đã triển khai những giải pháp sáng tạo với việc phát triển phố đi bộ, xe đạp công cộng và hạn chế phương tiện cơ giới.
Tại Hà Nội, nhiều sản phẩm du lịch đã hướng tới sự bền vững như tour xe đạp ven sông Hồng, tour làng nghề gắn với bảo tồn phương thức sản xuất thủ công truyền thống và sản phẩm ẩm thực hữu cơ. Đây được xem là bước chuyển quan trọng để Thủ đô hiện thực hóa mục tiêu trở thành “Trung tâm sáng tạo” gắn liền với phát triển bền vững.
Sự thành công của mô hình du lịch bền vững Việt Nam đến từ cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan. Cục Du lịch quốc gia Việt Nam đã ban hành Công văn số 2160 gửi các sở quản lý du lịch về việc tổ chức hoạt động hưởng ứng, khẳng định vai trò của du lịch như động lực thúc đẩy tăng trưởng công bằng, có trách nhiệm với môi trường và hướng tới tương lai phát triển bền vững.
Hiệp hội Du lịch Việt Nam cũng đã chủ động xây dựng bộ tiêu chí du lịch xanh và cấp chứng chỉ cho các đơn vị thực hiện đạt yêu cầu. Tinh thần phát triển du lịch xanh, bền vững đã được thực hiện trong nhiều hoạt động, sự kiện lớn của ngành, điển hình như Hội chợ Du lịch quốc tế VITM các năm 2024 và 2025 đều lấy chủ đề du lịch xanh, bền vững.
Từ những thành công này, Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế như một điểm đến du lịch có trách nhiệm, góp phần tích cực vào mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu và định hình xu thế du lịch tương lai.
