Nhật Bản sẽ bắt đầu triển khai sách giáo khoa hoàn toàn kỹ thuật số tại các trường tiểu học công lập từ năm tài khóa 2030, mở ra bước chuyển mạnh trong giáo dục.
Đây là lần đầu tiên Nhật Bản chính thức công nhận sách giáo khoa số là một hình thức sử dụng độc lập thay vì chỉ là tài liệu bổ trợ. Trước đây, sách giáo khoa kỹ thuật số chỉ được coi là bản sao có chức năng đọc to văn bản, không yêu cầu kiểm định riêng vì giống hoàn toàn với sách giấy đã được phê duyệt.
Hội đồng Giáo dục Trung ương nhận định rằng việc mở rộng quyền lựa chọn sách giáo khoa sẽ giúp các trường linh hoạt hơn trong phương pháp dạy học, đồng thời phù hợp với xu hướng xã hội số. Việc chuyển sang nội dung kỹ thuật số cũng có thể tạo điều kiện cho các phương pháp giảng dạy sáng tạo và tăng cường khả năng tiếp cận tri thức của học sinh.
Tuy vậy, một số chuyên gia trong ngành giáo dục bày tỏ lo ngại rằng việc sử dụng sách giáo khoa số có thể làm tăng gánh nặng cho giáo viên trong việc thiết kế bài giảng, đồng thời gây khó khăn cho các nhà xuất bản trong việc đảm bảo chất lượng và cập nhật nội dung. Ngoài ra, họ cũng cảnh báo nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe học sinh như suy giảm thị lực hoặc các vấn đề liên quan đến tiếp xúc màn hình kéo dài.
Theo kế hoạch, Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ Nhật Bản sẽ trình các dự luật sửa đổi pháp luật liên quan tới sách giáo khoa số trong kỳ họp Quốc hội thường kỳ vào năm 2026. Việc sửa đổi luật này là điều kiện cần để sách giáo khoa kỹ thuật số được sử dụng chính thức như sách giấy.
Một điểm đáng chú ý là các nội dung kỹ thuật số tích hợp vào sách giáo khoa, bao gồm cả tài liệu học tập truy cập thông qua mã QR, sẽ phải trải qua quy trình kiểm định riêng biệt để đảm bảo chất lượng nội dung và tính sư phạm. Đây là thay đổi lớn so với quy định hiện hành, khi nội dung số chỉ cần sao y từ sách giấy gốc.
Bộ cũng sẽ xây dựng hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng tài liệu kỹ thuật số trong lớp học. Các chuyên gia đánh giá rằng cần phải căn cứ vào đặc điểm từng môn học và độ tuổi phát triển của học sinh để quyết định mức độ sử dụng phù hợp. Ví dụ, với học sinh lớp một, việc tiếp cận nội dung số có thể được kiểm soát chặt hơn để tránh gây quá tải về thị giác hoặc ảnh hưởng đến khả năng tập trung.
Việc triển khai sách giáo khoa kỹ thuật số toàn phần có thể mở ra hướng đi mới cho giáo dục Nhật Bản, nhưng cũng đặt ra bài toán lớn về hạ tầng công nghệ, đào tạo giáo viên, và đảm bảo sức khỏe học sinh. Các nhà hoạch định chính sách cần giải quyết những vấn đề này một cách đồng bộ nếu muốn thực hiện thành công lộ trình đã đề ra từ năm 2030.
Nguồn Giáo dục & Cuộc sống
